De erfenis bestaat uit schulden: wat nu?
Erfgenamen kunnen van een koude kermis thuiskomen, als zij geconfronteerd worden met schulden die niet betaald kunnen worden uit de erfenis. Voor deze schulden kunnen erfgenamen zelf aansprakelijk worden. Gelukkig biedt de wet mogelijkheden voor erfgenamen om zich hier tegen te beschermen.
Een erfgenaam heeft de keuze een erfenis wel of niet te accepteren.
Er zijn drie keuzes:
• de erfenis accepteren (zuiver aanvaarden)
• accepteren onder voorwaarden (beneficiair aanvaarden)
• afstand doen (verwerpen)
Bij zuivere aanvaarding moet de erfgenaam, als de erfenis niet groot genoeg is om de schulden van de erfenis te betalen, deze schulden zelf uit zijn eigen vermogen betalen. Alleen bij een onbekend testament of een onverwachte schuld kan de rechter een erfgenaam soms beschermen.
Als iemand geen erfgenaam wil zijn, dan is het mogelijk om te verwerpen. Een erfgenaam loopt dan niet het risico de schulden van de erfenis zelf uit eigen vermogen te moeten betalen. Daar staat tegenover dat hij ook helemaal niets meer uit de erfenis krijgt, ook geen persoonlijke bezittingen.
Bij beneficiaire aanvaarding wordt een erfgenaam beschermd tegen alle schulden uit de erfenis. Wel moet de erfenis samen met de andere erfgenamen worden afgewikkeld volgens de procedures die in de wet staan en onder toezicht van de rechter. Dit wordt ‘vereffening’ genoemd. Als een erfgenaam zich niet aan deze procedures houdt, loopt hij het risico dat hij desondanks aansprakelijk is voor de schulden.
Als een erfgenaam, die heeft verklaard de erfenis beneficiair te willen aanvaarden, zich daarvoor ondubbelzinnig en zonder voorbehoud heeft gedragen als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam, wordt hij geacht de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard. Daarmee verliest de erfgenaam de bescherming van de beneficiaire aanvaarding en is dus aansprakelijk voor schulden.
Gedragingen die tot zuivere aanvaarding kunnen leiden zijn onder meer, het verkopen van spullen uit de erfenis, over banktegoeden beschikken en het verdelen van de erfenis.
Er bestaat onduidelijkheid over welke handelingen leiden tot zuivere aanvaarding. Recent heeft de Hoge Raad in dit kader een interessante uitspraak gedaan.
De Hoge Raad heeft bepaald dat sommige handelingen die kort na het overlijden (soms) noodgedwongen worden verricht, niet leiden tot zuivere aanvaarding. De handelingen die het betrof in de uitspraak waren de volgende.
Er was (in opdracht van de overledene) op kosten van de erfenis € 31,15 besteed aan gebak voor het personeel van het verzorgingstehuis waar de overledene voor het overlijden verbleef en € 150,00 aan cadeaubonnen voor een alfahulp. Daarnaast was de kamer van de overledene ontruimd en de inboedel aangeboden aan de kringloopwinkel. Het betrof een inboedel zonder reële economische waarde. Volgens de Hoge Raad kunnen deze handelingen niet worden gezien als daden van zuivere aanvaarding.
Prettig dat er iets meer duidelijkheid is over deze materie. Het blijft echter wel van belang om zeer terughoudend te zijn met het doen van handelingen als een erfgenaam van plan is beneficiair te aanvaarden.
Wilt u meer weten over dit onderwerp of over andere notariële zaken? Neemt u dan contact op met ons kantoor per mail info@westvest-notarissen.nl of telefonisch 015 – 219 19 99.